مطالب علمی و تاریخی
بروزترین سایت علمی و تاریخیمطالب علمی و تاریخی
بروزترین سایت علمی و تاریخیعبدالرحمن صوفی
از میان چهره های معتبر علمی و ستاره شناسان قرن چهارم و چند قرن بعد جا دارد تا به عبدالرحمن صوفی جایگاهی بلند واگذار گردد، چنانکه علم ستاره شناسی قرن بیستم نیز برای او چنین جایگاهی را می‌شناسد. اینک در اینجا به اختصار هر چه تمامتر مطالبی را درباره اهمیت کارهای این ستاره شناس بزرگ بیان می‌داریم.
عبدالرحمن صوفی رازی در 17 آبانماه 282 شمسی برابر هشتم نوامبر 904 در ری متولد شد. در 44 سالگی در 335 هـ. ق جهت تحقیق در باب مسئله نجومی به دینور رفت و دو سال بعد در اصفهان رحل اقامت افکند. در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی در حکومت فارس او را به سمت استاد ریاضی و نجوم برگزیدند، عبدالرحمن صوفی در سال 365 شمسی برابر 986 میلادی به دنبال 82 سال تلاش و کوشش و آفرینندگی در شیراز درگذشت.
عبدالرحمن صوفی رازی اشتباهات رصدهای (بتانی) و (بطلمیوس)را اصلاح کرد و خطاهای ایشان را ارائه داد. عبدالرحمن موفق شد که در مجموع 1027 ستاره را با دقت رصد و محاسبه کرده و مشخصات دقیق آنها را به درجه و دقیقه و ثانیه معلوم کند. از این تعداد 15 ستاره قدر اول ، 34 کوکب قدر دوم ، 206 اختر قدر سوم ، 428 ستاره قدر چهارم ، 258 ستاره قدر پنجم و 86 ستاره قدر ششم هستند. رازی برای هر صورت فلکی جدولی ترسیم کرده و صورتهای جالبی از آنها عرضه داشته است، سپس در جدول هر صورت فلکی شماره ردیف تعداد ستارگان آن را بصورت حروف ابجد شروع کرده و در خانه دوم جدول، نامهای کواکب و مشخصات محل آنها را شرح داده است...
ادامه مطلب ...
عبدالرحمن صوفی رازی اشتباهات رصدهای (بتانی) و (بطلمیوس)را اصلاح کرد و خطاهای ایشان را ارائه داد. عبدالرحمن موفق شد که در مجموع 1027 ستاره را با دقت رصد و محاسبه کرده و مشخصات دقیق آنها را به درجه و دقیقه و ثانیه معلوم کند. از این تعداد 15 ستاره قدر اول ، 34 کوکب قدر دوم ، 206 اختر قدر سوم ، 428 ستاره قدر چهارم ، 258 ستاره قدر پنجم و 86 ستاره قدر ششم هستند. رازی برای هر صورت فلکی جدولی ترسیم کرده و صورتهای جالبی از آنها عرضه داشته است، سپس در جدول هر صورت فلکی شماره ردیف تعداد ستارگان آن را بصورت حروف ابجد شروع کرده و در خانه دوم جدول، نامهای کواکب و مشخصات محل آنها را شرح داده است...
ژوزف لویی گیلوساک
ژوزف لویی گیلوساک شیمیدان مشهور فرانسوی است که برخی از قوانین مربوط به گازها از جمله قانون گیلوساک را کشف نمود. در سال 1802 میلادی، گیلوساک در ضمن مطالعه انبساط گازها ، قانون مهمی پیدا کرد که بیان آن این است: فشار هر گاز محتوی در حجم معین به ازای هر یک درجه سانتیگراد افزایش دما ، به اندازه 273/1 حجم اولیه‌اش افزایش می‌یابد. همین قانون را یک فرانسوی دیگر به نام ژاک شارل ، دو سال پیش از آن کشف کرده بود. و از این رو اغلب آن را قانون شارل-گیلوساک می‌نامند.
گیلوساک بعدها نشان داد که وقتی عناصر گازی با هم ترکیب می‌شوند، نسبت های حجمی آن ها به صورت اعداد صحیح ساده است. برای مثال، دو قسمت حجمی از هیدروژن با یک قسمت حجمی اکسیژن ترکیب می‌شوند تا آب به وجود آید.
گیلوساک ، با آنکه یک شیمیدان بود ولی در فیزیک ، هواشناسی وفیزیولوژی هم سهم دارد .اگر چه عمدتا او را بخاطر تجربه هایش در باره گازها به یاد می آوریم، ولی وی ماهیت عنصری گوگرد را مشخص کرد و اولین فردی بود که سدیم و پتاسیم را به روشهای شیمیایی تهیه کرد و اولین کسی بود که بور ر ا جدا کرد.
گیلوساک به پرواز با بالون علاقه داشت ، در واقع او در سال 1804 با بالون تا ارتفاع23000 پا برای نمونه گیری از هوا صعود کرد و این ارتفاع تا سالهای سال به صورت رکود باقی ماند . در یکی از این صعود ها ماجرای جالبی اتفاق افتاد، گیلوساک در پرواز بلندی مجبور شد بسیاری از چیزها را از بالون به بیرون پرتاب کند، تا بالون سبک شده و بتواند اوج بگیرد . یکی از چیزهایی که او به بیرون انداخت صندلی سفید رنگ و قدیمی آشپزخانه بودکه او آن را برای نشستن خود به کار می برد . صندلی در نزدیکی یک دختر روستایی که مشغول چرانیدن گوسفندان در نزدیکی دهکده ای در فرانسه بود، فرود آمد. افراد و کشیش محلی بعد از مباحثه زیاد به این نتیجه رسیدند که این حادثه یک معجزه بوده ، ولی در تعجب بودند که چرا خداوند دارای چنین صندلی فرسوده ای است !
برای دانستن بیشتر درمورد قانون نسبتهای ساده حجمی گیلوساک به ادامه مطلب مراجعه نمائید...
ادامه مطلب ...
گیلوساک ، با آنکه یک شیمیدان بود ولی در فیزیک ، هواشناسی وفیزیولوژی هم سهم دارد .اگر چه عمدتا او را بخاطر تجربه هایش در باره گازها به یاد می آوریم، ولی وی ماهیت عنصری گوگرد را مشخص کرد و اولین فردی بود که سدیم و پتاسیم را به روشهای شیمیایی تهیه کرد و اولین کسی بود که بور ر ا جدا کرد.
گیلوساک به پرواز با بالون علاقه داشت ، در واقع او در سال 1804 با بالون تا ارتفاع23000 پا برای نمونه گیری از هوا صعود کرد و این ارتفاع تا سالهای سال به صورت رکود باقی ماند . در یکی از این صعود ها ماجرای جالبی اتفاق افتاد، گیلوساک در پرواز بلندی مجبور شد بسیاری از چیزها را از بالون به بیرون پرتاب کند، تا بالون سبک شده و بتواند اوج بگیرد . یکی از چیزهایی که او به بیرون انداخت صندلی سفید رنگ و قدیمی آشپزخانه بودکه او آن را برای نشستن خود به کار می برد . صندلی در نزدیکی یک دختر روستایی که مشغول چرانیدن گوسفندان در نزدیکی دهکده ای در فرانسه بود، فرود آمد. افراد و کشیش محلی بعد از مباحثه زیاد به این نتیجه رسیدند که این حادثه یک معجزه بوده ، ولی در تعجب بودند که چرا خداوند دارای چنین صندلی فرسوده ای است !
برای دانستن بیشتر درمورد قانون نسبتهای ساده حجمی گیلوساک به ادامه مطلب مراجعه نمائید...
محرم
"... مردی از خانه‌ی فاطمه بیرون آمده است، تنها و بیکس، با دست‌های خالی، یک تنه بر روزگار وحشت و ظلمت و آهن یورش برده است. جز "مرگ" سلاحی ندارد! اما او ، فرزند خانواده‌ای است که "هنر خوب مردن" را، در مکتب حیات، خوب آموخته است..."
14 میلیارد سال عمر کیهان در یک تصویر
خلاصه کردن تاریخ 14 میلیارد ساله جهان ما در یک تصویر کار مشکل به نطر می‌رسد، اما دیوید ای آگویلار از مرکز فیزیک ستارهای هاروارد- اسمیتسونین در این تصویر سازی این کار را کرده است.
درست بلافاصله پس از مه‌بانگ یا انفجار بزرگ ( سمت چپ تصویر) جهان بسیار متراکم و داغ و مملو از الکترون‌ها و پروتون‌هایی بود که به طور مستقل در اطراف شناور بودند.
هنگامی دما به اندازه کافی پایین آمد الکترون و پروتون‌ها با هم پیوند یافتند و اتم‌های خنثای هیدروژن را تشکیل دادند، فرآیند و دوره زمانی که "برهه بازترکیبی"(recombination epoch) نامیده می‌شود و باعث ایجاد امواج مایکروویو پس‌زمینه‌ای در کیهان شد.
در ادامه تصویر از چپ به راست از مه‌بانگ و دوره بازترکیبی به تشکیل ابرخوش‌های کهکشانی و خود کهکشان‌ها می‌رسیم.
رصدکنندگان در گروه پژوهشی ابرنواختر High-z یا High-z SN که از ابرنواخترها برای ردیابی گسترش یافتن جهان از 9 میلیارد سال تاکنون استفاده می‌کنند، اشاره می‌کنند که ما در جهانی با حرکتی به صورت توقف‌ها و شروع‌های دوباره مکرر (stop and go) زندگی می‌کنیم.
این گسترش یافتن به توصیف رابرت کیرشنر از مرکز فیزیک ستارهای هاروارد- اسمیتسونین، به خاطر نیروی گرانش کند می‌شود، و بعد دوباره به خاطر انرژی تاریک - پدیده‌ای هنوز توضیح‌داده‌نشده- دوباره شتاب می‌گیرد.
هنگامی دما به اندازه کافی پایین آمد الکترون و پروتون‌ها با هم پیوند یافتند و اتم‌های خنثای هیدروژن را تشکیل دادند، فرآیند و دوره زمانی که "برهه بازترکیبی"(recombination epoch) نامیده می‌شود و باعث ایجاد امواج مایکروویو پس‌زمینه‌ای در کیهان شد.
در ادامه تصویر از چپ به راست از مه‌بانگ و دوره بازترکیبی به تشکیل ابرخوش‌های کهکشانی و خود کهکشان‌ها می‌رسیم.
رصدکنندگان در گروه پژوهشی ابرنواختر High-z یا High-z SN که از ابرنواخترها برای ردیابی گسترش یافتن جهان از 9 میلیارد سال تاکنون استفاده می‌کنند، اشاره می‌کنند که ما در جهانی با حرکتی به صورت توقف‌ها و شروع‌های دوباره مکرر (stop and go) زندگی می‌کنیم.
این گسترش یافتن به توصیف رابرت کیرشنر از مرکز فیزیک ستارهای هاروارد- اسمیتسونین، به خاطر نیروی گرانش کند می‌شود، و بعد دوباره به خاطر انرژی تاریک - پدیده‌ای هنوز توضیح‌داده‌نشده- دوباره شتاب می‌گیرد.