شهاب ۳، نسلی از موشکهای قدرتمند دفاعی جمهوری اسلامی ایران است. در سال ۱۹۹۸ ایران ساخت موشکی بالیستیک با نام شهاب ۳ را به صورت بینالمللی اعلان نموده بود. این موشک میان برد علاوه بر توانایی هدف قرار دادن کشورهای منطقه، امکان ارتقاء به موشک ماهوارهبر را نیز داشت.
موشک شهاب ۳ از سال ۲۰۰۲ تاکنون به طور رسمی ساخته میشود. این موشک یک موشک میان برد بالستیک است که در ابتدای آزمایشها، ۱۳۰۰ کیلومتر برد داشت که با تلاش مهندسان ایرانی بهینه شد و برد آن به ۲۱۰۰ کیلومتر رسید. آزمایشهای این موشک از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ ادامه داشت و سرانجام در تیرماه سال ۱۳۸۲ رسماً به آمار موشکهای ایرانی افزوده شد. این موشک توانایی حمل انواع کلاهکهای اتمی و غیراتمی را دارد که از سوخت مایع برای تهیه نیروی پیشران استفاده میکند. این موشک برای نخستین بار در میدان آزادی و در هفته دفاع مقدس سال ۱۳۷۷ به نمایش همگان درآمد.
برد موشک شهاب 3 (با کلیک بر روی عکس با وضوع بالاتر ببینید.)
در مکانیک شارهها، عدد رینولدز کمیتی بدون یکا(بی بعد) است که نسبت نیروی لختی به نیروی گرانروی را نشان میدهد. کاربرد مهم این عدد در تعیین آرام یا آشفته بودن جریان شاره است. این عدد برای دو جریان متفاوت، یک پارامتر تشابهی نیز است.این عدد به افتخار فیزیکدان بریتانیایی ازبورن رینولدز نامگذاری شده است.
تعریف ریاضی عدد رینولدز، Re، به صورت زیر است:
Re=ρvd/μ
که در این عبارت:
ρ چگالی شاره،
v سرعت متوسط جریان شاره،
d یک طول مشخصه در مسأله؛
μ ضریب گرانروی شاره است. ..
یکی از کاربردهای مهم عدد رینولدز، تعیین آرام یا آشفته بودن جریان است. اگر عدد رینولدز از مقدار خاصی کمتر باشد جریان آرام و اگر بیشتر باشد آشفتهاست. این مقدار خاص، عدد رینولدز بحرانی نام دارد و با Recrit نشان داده میشود.
عدد رینولدز بحرانی برای جریانهای مختلف به صورت تجربی اندازهگیری میشود. برای مثال، عدد رینولدز بحرانی برای جریان داخل یک لوله ۲۳۰۰ است. در این حالت، طول مشخصهٔ d قطر لولهاست.
یکی دیگر از کاربردهای عدد رینولدز، تعیین کوچکترین طول مشخصه در یک جریان آشفتهاست. در جریان آشفته، طول مشخصه به معنی فاصلهای است که بین متغیرهای جریان مثل سرعت یا فشار همبستگی وجود دارد. اما چون این همبستگیها هم بسامد نیستند، یک جریان آشفته طولهای مشخصهٔ متفاوتی خواهد داشت. طولهای مشخصهٔ بزرگ متناظر با بسامدهای پایین و طولهای مشخصهٔ کوچک متناظر با بسامدهای بالا هستند.
اگر بزرگترین طول مشخصهٔ یک جریان L و کوچکترین طول مشخصهٔ آن l باشد، قانون تعادل کولموگورف میگوید که در عددهای رینولدز بالا:
L/ l~ Re¾
با استفاده از این رابطه میتوان کوچکترین طول مشخصهٔ جریان آشفته را به دست آورد.
در کاربردهای مهندسی از عدد رینولدز به عنوان یک پارامتر تشابهی هم استفاده میشود. برای مثال، وقتی یک مدل کوچک از یک هواپیما در تونل باد مورد آزمایش قرار میگیرد، برای این که نتایچ تونل باد قابل تعمیم به شرایط واقعی باشد، عدد رینولدز مدل و هواپیمای واقعی باید برابر باشد.
پیدایش خود به خود یا آبیوژنز به نظریهای میگویند که معتقد است موجودات زنده از مواد بیجان نشات میگیرند.تاریخچه این نظریه به دوران یونان باستان بر میگردد، در آن دوران اعتقاد عامه بر این بود که کرم از گوشت گندیده و مگس و قورباقه از گلولای شکل میگیرند.جان نیدهم در سال ۱۷۴۹ (میلادی) آزمایشی که روی گوشت پخته انجام داد به این نتیجه رسید که گوشت از ابتدا به ریزاندامگانها آلودهاست پس آنها از گوشت ناشی میشوند ولی لازارو اسپالانزانی گوشتی را به مدت یک ساعت در ظرف در بستهای جوشانید و آن را به همانگونه نگهداری کرد و متوجه شد که در آن هیچ تغییری روی نمیدهد با این حال نیدهم متقاعد نگشت چون عقیده داشت در آزمایش اسپالانزانی هوا که یکی از نیازهای ریزاندامگانهای تولید شده از گوشت است تامین نگشتهاست. حدود ۸۰ سال بعد فرنز شولز و تئودور شوان [فرنز با رد کردن هوا از محلول اسید و شوان با داغ کردن هوا] هوا را در یک محیط حاوی گوشت جوشیده وارد کردند و در آن هیچ تغییری روی نداد با این حال منتقدین آن بر این بودند که داغ کردن و اسید قدرت زایندگی اکسیژن را گرفتهاست. تا این که لوئی پاستور در آزمایشی مشابه شولز اما در دهانه بالن حاوی آبگوشت از لوله دارای انحنا استفاده نمود در این صورت محیط همچنان سترون باقی میماند ولی زمانی که محتویات را با خمیدگی لوله تماس میدادند و دوباره به محیط بازمیگرداندن ریزاندامگانها در محیط پدیدار میگشتند که این آزمایش باعث رد کامل نظریه پیدایش خود به خود شد.
این سیستم در حال حاضر از یک مجموعه آنتنهای مخصوص شامل ۱۸۰ برج آنتن آلومنیومی به ارتفاع ۵۰/۲۳ متر تشکیل شده که بر روی زمین پهناوری به مساحت ۲۳٬۰۰۰ متر مربع در آلاسکا نصب شدهاست. این آنتنها امواج مافوق کوتاه ELF/ULF/VLF را با ۳٫۶ مگاوات ERP تولید کرده و به یونوسفر میفرستند.
در سال ۱۹۹۹، کمیسیون روابط خارجه و امنیت و دفاع اروپا در گزارشی به پارلمان اروپا از احتمال استفاده از هارپ بعنوان یک سلاح ابراز نگرانی کرده و خواستار پایبندی به مفاد قطعنامههای سازمان ملل در اینباره گردید. با اینحال اتحادیه اروپا در نروژ، و روسیه در نیژنی نووگورود نیز تاسیسات مشابهی در حال فعالیت دارند که از هارپ پرقدرتتر میباشند. بگفتهٔ روزنامه روسی پراودا در سال ۲۰۰۵، «در حالیکه سیاستمداران روسی در مورد پروژهٔ هارپ کماکان ابراز وحشت میکنند، اما به این نکته کاملاً بیتوجهند که روسیه تاسیسات همانندی در ۱۵۰ کیلومتری شمال نیژنی نووگورود دارد که دارای قدرت مشابه با تاسیسات هارپ است، و مدتهاست مورد استفاده دانشمدان روسی بودهاست»
تاریخچه و کاربردها
پروژه هارپ در اصل برای تسهیل ارتباطات زیردریاییهای مجهز به سلاح اتمی طراحی شد. در زمان جنگ سرد زیردریاییهایی سوخت هستهای مجهز به موشکهای دارای کلاهک اتمی آمریکا و شوروی در آبهای عمیق حرکت کرده و یک بازی پیچیده پنهان شدن از همدیگر و جستجو کردن یکدیگر را به راه انداخته بودند. آنها با رفتن به زیر آب خود را از شناسایی مخفی میکردند اما با این کار امکان ارتباط با آنها کم میشد. یکی از راه حلهایی که برای این مشکل پیشنهاد شد استفاده از الکتروجتها بود. یعنی انتشار ذرات باردار در یونوسفر مانند یک آنتن واقعی عمل کرده و امکان فرستادن پیام به زیردریاییها را فراهم میکند. وقتی در میانههای دهه ۱۹۸۰ این فرضیه به طور آزمایشگاهی ثابت شد تلاش برای ساخت تاسیساتی به این منظور هم آغاز شد. در آن زمان نیروی هوایی آمریکا در حال برچیدن سایتهای راداری بود که وظیفه رهگیری بمبافکنهای شوروی را داشتند. یکی از این تاسیسات در گاکونا قرار داشت که مکان ایدهآلی برای ساخت تاسیسات هارپ بود. در این مرکز نیروی دریایی امکان بررسی امواج ELF را داشت و یک گرمکننده یونوسفری هم برای دانشمندان فراهم میشد ضمن اینکه ادامه حیات این تاسیسات نظامی را در آلاسکا تضمین میکرد.
با این وجود حتی پیش از آغاز ساخت هارپ بحثهایی در مورد این که چنین تاسیساتی برای چه منظور ساخته و استفاده خواهد شد درگرفت. تد استیونس سناتور وقت آلاسکا در یک کنفرانس خبری در سال ۱۹۹۰ گفت که با این تاسیسات انرژی شفق شمالی به زمین آورده میشود و مشکل کمبود انرژی زمین حل خواهد شد که ادعای او با موجی از تمسخر همراه شد. پسر یک نماینده دیگر آلاسکا هم گفت که هارپ در واقع یک سیستم دفاع موشکی است. به گفته نیکلاس پاپادولوس از موسسان هارپ این اشتباهات به این دلیل بود که یکی از مشاوران شرکت سازنده هارپ قابلیتهای احتمالی بسیار عجیبی را در مورد این اختراع به ثبت رسانده بود. برای مثال اینکه از تکنولوژی مشابه هارپ میتوان به عنوان یک سپر دفاعی برای تبدیل گاز طبیعی به میکروویو استفاده کرد که میتوانند موشکهای شوروی را سرنگون کنند. به گفته پاپادوپولوس این ادعا حتی در گروه مشورتی دفاعی جیسون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به عنوان «چرندیات» کنار گذاشته شد.
با فروپاشی شوروی اهمیت ارتباط با زیردریاییها کاهش یافت و حامیان تاسیس هارپ کاربردهای دیگری را برای این پروژه مطرح کردند تا توجیهی برای ادامه ساخت آن باشد. برای مثال پیشنهاد شد در مورد قابلیت امواج برای نقشهنگاری سنگرهای زیرزمینی دشمن همچون سنگرهایی که کره شمالی از آن استفاده میکند، مطالعه شود.
در سال ۲۰۰۲ نیز پیشنهاد شد تا در مورد امکان استفاده از تاسیسات هارپ برای مقابله با تاثیرات منفی یک انفجار اتمی در ارتفاع بالای جو زمین مطالعه شود. چنین انفجاری با آزاد کردن الکترونهای با انرژی بالا ماهوارههای نزدیک به زمین را در خطر قرار خواهد داد. یک سناریوی عجیب این است که اگر کره شمالی در جریان یک بلبشوی نظامی اقدام به شلیک موشکی با کلاهک اتمی کند که در ۱۲۰ کیلومتری زمین منفجر شود. در این صورت اتمسفر پر از الکترونهای قاتلی میشود که در طول چند روز سیستم الکترونیکی تمام ماهوارههای نزدیک به زمین را از بین میبرند و این به معنای خسارتی چند صد میلیارد دلاری است. در چنین حالتی آیا با انتشار امواج رادیویی میتوان این الکترونها را از اتمسفر خارج کرد یا نه. به گفته مدیر برنامه هارپ با توجه به کمبود دادهها در این حوزه هیچکس نمیتواند با اطمینان بگوید آیا چنین کاری ممکن است یا خیر چون این تئوری جلوتر از مشاهدات عملی است. یک گروه از دانشمندان نیوزیلندی هم در مقالهای در سال ۲۰۰۶ نوشتند که هر نوع تلاشی برای از بین بردن آثار رادیواکتیو انفجار اتمی در جو به اختلال بیشتر در سیستمهای ارتباطی و ناوبری منجر میشود. برخی نیز معتقدند مقابله با انفجار اتمی در جو کاری غیرواقعی است. فیلیپ کویل از مدیران سابق آزمایشگاه لایومور و از آزمایشکنندگان ارشد سلاحها در دوره بیل کلینتون میگوید: «به عقیده من تحقیقات علمی برای فهم بهتر از یونوسفر تلاشی باارزش است اما کسی نمیداند چه میزان انرژی برای انتقال الکترونها لازم است یا تزریق چنین انرژی عظیمی چه تغییراتی در یونوسفر ایجاد خواهد کرد.