ارمنستان (به ارمنی: Հայաստան، تلفظ: هایاستان) با نام رسمی جمهوری ارمنستان (Հայաստանի Հանրապետություն، هایاستانی هانراپِتوتیون) کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است. ارمنستان در قفقاز جنوبی (ماورای قفقاز) در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب میشو د. همسایگان ارمنستان در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان، و در جنوب ایران و جمهوری خودگردان نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) میباشند.
پرچم کشور ارمنستان نماد ارمنستان
نام بومی این کشور در زبان ارمنی هایک میباشد که در سدههای میانه با افزودن پسوند فارسی ستان (به معنای سرزمین) به هایاستان تغییر یافت. این نام به طور سنتی از نام هایک، بنیان گذار افسانهای ملت ارمنی و نتیجهٔ نتیجهٔ نوح پیامبر، گرفته شدهاست که بر اساس نوشتهٔ موسی خورنی، تاریخ نویس ارمنی، در سال ۲۴۹۲ قبل از میلاد بل پادشاه بابل را شکست داد و ملت ارمنی را در منطقهٔ آرارات بنیان گذاشت.زبان ارمنی، زبان رسمی کشور ارمنستان است...
جغرافیا
ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است. بزرگترین دریاچه این کشور دریاچه سوان((به آذری گویچه گولی)) است که آب شیرین دارد و پهنه نسبتاً بزرگی از بخش میانی کشور را پوشاندهاست. پهناوری ارمنستان ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع (۱۴۲ام در جهان) است و حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ تن جمعیت دارد. مردم ارمنی پیرو آیین مسیحیت هستند.
اقتصاد ارمنستان تا اندازه زیادی به سرمایهگذاری و پشتیبانی ارمنیان خارج از کشور وابستهاست. پیش از استقلال، اقتصاد ارمنستان بیشتر بر پایه صنایع شیمیایی، الکترونیک، ماشینآلات، فرآوری خوراک، لاستیکسازی و بافندگی بنا شدهبود و برای مواد اولیه صنایع خود وابستگی زیادی به دیگر جمهوریهای شوروی و خارج از کشور داشت.
زبان
با وجود این که ارمنستان زبان رسمی و جداگانه ی خود را دارد به دلیل این که در قرن های گذشته جزوی از ایران به حساب می آمد مردمان کهنسال آن ها بعضی مواقع از کلمات فارسی در گفتار خود بهره می جویند
تاریخ
ارمنستان پیش از سال ۱۴۵۴ یک پادشاهی توانگر با فرهنگی پرمایه بود که در برههای از زمان همه سرزمینهای میان دریای سیاه و خزر را در بر میگرفت. مردم ارمنستان در طول تاریخ زرتشتی مزداپرست بودند که با شاخه زرتشتی زروانی ساسانیان تفاوتی داشت. ارمنیهای زرتشتی بیشتر بر پرستش مهر تاکید داشتند ولی پس از آن دین مسیحیت در این منطقه رواج یافت.در سال ۳۰۱، ارمنستان نخستین کشوری بود که مسیحیت را دین رسمی کشور برگزید (دوازده سال پیش از روم).
پس از سرنگونی پادشاهی ارمنستان در سال ۴۲۸ میلادی، این منطقه از نو بخشی از ایران شد. ارمنستان مدتهای زیادی جزئی از ایران بودهاست و فرهنگ آن از ایران تاثیر زیادی پذیرفتهاست، . در دور دوم جنگهای ایران و روسیه تزاری در سال ۱۲۰۶ هجری خورشیدی (۱۸۲۷ میلادی) که زمان فتحعلی شاه قاجار رخ داد، سپاه ایران به فرماندهی عباس میرزا از ارتش روسیه به فرماندهی پاسکویچ شکست خورد. سپس در پی پیمان نامه ترکمانچای، ارمنستان رسما از ایران جدا شد و به خاک روسیه پیوست. ارمنستان در سال ۱۳۷۰ از شوروی استقلال یافت. ارمنستان اکنون روابط خوبی با ایران به ویژه در امور فرهنگی و اقتصادی و انرژِی دارد.
سرانجام ارمنستان در شهریور ۱۳۷۰ از اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافت. پاکستان تنها کشوری است که این کشور را بدلیل اشغال اراضی جمهوری آذربایجان به رسمیت نشناختهاست. ارمنستان روابط گرمی با ایران دارد. بسته بودن مرزهای این کشور با جمهوری آذربایجان و ترکیه و بیطرفی ایران در جنگ قره باغ از دلایل توسعه روابط دو کشور است.
مناقشه قرهباغ
از زمان فروپاشی شوروی تا سال ۱۹۹۴ دولت ارمنستان خواستار جدایی منطقهای بنام قرهباغ از خاک آذربایجان والحاق آن به خاک خود را دارد. در این خصوص دولتهای اروپایی با تشکیل گروهای ویژه بنام مینسک خواستار پایان دادن به بحران قره باغ میباشند.
استانها
آراگاتسوتن
آرارات
آرماویر
گغارکونیک
کوتایک
لوری
شیراک
سیونیک
تاووش
وایوتس جور
ایروان
خاستگاه ارمنیان
ارمنیان از دیدگاه نژادی آمیزهای از هورّی-لوویها و فریژیهای تراکی هستند. هورّی- از نژاد قفقازی یعنی خویشاوند با گرجی هاامروزی بودند. لوویها از خویشاوندهای نزدیک هتیتها بودند و همچون هتیتها ریشه هندواروپایی داشتند. فریژیهای تراکی هم هندواروپایی بودند. دسته سوم همان دسته ایست که زبان ارمنی را با خود به قفقاز آورد. پس بنا بر این ارمنیها از دیدگاه نژادی حدود دو سوم هندواروپایی و یک سوم قفقازی اند.
زبان ارمنی زبانی کاملاً هندواروپایی است.
امروزه شمار ارمنی زبانان جهان پیرامون هشت تا ده ملیون نفر است. جمعیت خود جمهوری ارمنستان سه و نیم ملیون است. یعنی بیش از نیمی از ارمنیان بیرون از سرزمین اجدادی خود به سر میبرند. یکی از کشورهایی که جمعیت قابل توجهی از ارمنیان را در جهان داراست ایران است با سیصد هزار نفرارمنی. سایر کشورهایی که جمعیت ارمنی تبار دارند عبارتاند از: ایالات متحده آمریکا (یک و نیم میلیون)، روسیه (یک میلیون و دویست هزار)، فرانسه (نیم میلیون)، لبنان (دویست هزار) شمار دیگری نیز در بسیاری کشورها و مناطق جهان از جمله در جمهوری خودخوانده قره باغ زندگی میکنند. ارمنیان خود برای زبانشان نامهای هایِرن و آشخاری را بکار میبرند. البته نام آشخاری بیشتر از سوی ادیبان بکار میرود.
در ارمنستان همچنین اقلیت کرد، یزیدی و روسی زندگی میکنند.